Iedere maand openen er nieuwe exposities in de Nederlandse musea. Welke zijn de moeite waard? NRC selecteert vijf tentoonstellingen die we je van harte aanraden. (bijgewerkt op 21 februari 2023)
1. 75 JAAR COBRA DRIE MAAL DEENSE INVLOED OP COBRA
Op 23 juli 1954 loopt de kunstenaar Ovartaci – geboren als Louis Marcussen – de timmerwerkplaats binnen van een psychiatrische kliniek even buiten de Deense stad Aarhus. Het is een vertrouwde plek voor Ovartaci, die er al sinds 1929 psychiatrisch patiënt is, en daar graag vertoeft. Deze keer is het bezoek aan de werkplek anders, er gaat geen kunstwerk gecreëerd worden, maar een nieuw leven. Tussen alle gereedschappen liggen een beitel en een steen om die wat scherper te maken. Ovartaci slijpt de beitel, legt vervolgens de eigen penis op een blok en hakt die er in één keer af. Dit verhaal is de opmaat voor een van de drie tentoonstellingen die nu in het Cobra Museum te zien zijn, om 75 jaar Cobra tye vieren en de Deense invloed op de kunstenaarsgroep zien. Van een psychiatrisch patiënt die maar geen vrouw mocht worden tot een gemummificeerde rat.
Becoming Ovartaci; Je est un autre. Ernest Mancoba en Sonja Ferlov en Wij kussen de aarde. Deense moderne kunst 1934-1948 zijn t/m 14 mei te zien in het Cobra Museum, Amstelveen Info: cobramuseum.nl
Natuur is een bron van verwondering en vervreemding in de expositie Surreal Science die te zien is in het natuurhistorisch museum in Haarlem. De tentoonstelling brengt in één zaal 250 natuurhistorische objecten bijeen die de Nederlandse bankier Joris Loudon (1942) de afgelopen twintig jaar in zijn huis in Londen verzamelde, van tropische schelpen tot een gipsmodel van een opengesneden inktvis. De expositie is meer dan een historische Wunderkammer: de Italiaanse beeldend kunstenaar Salvatore Arancio creëerde voor Loudons naturalia modern gezelschap in de vorm van iriserend glanzende keramische sculpturen en een hallucinante videowand die de opstelling flikkerend verlicht.
Surreal Science – Wonderkamer van Kunst en Wetenschap is t/m 3/9 in Teylers Museum, Haarlem. Info: teylersmuseum.nl
Theodoor Rombouts is lang gezien als caravaggist, maar hij is lang niet altijd te koppelen aan Caravaggio. Een van zijn aantrekkelijkste werken is een Luitspeler (ca 1625), gezeten achter een tafel met daarop een bewerkt rood kleed en een muziekboek. De compositie is een verre echo van een schilderij van Caravaggio. Maar terwijl deze een jonge knaap koos met verleidelijk afzakkend gewaad, schilderde Rombouts een volwassen man, in een groen pak en met een bepluimde fluwelen muts. Hij kijkt ons ietwat betrapt aan met grote ogen in een gerimpeld gezicht. En waar bij Caravaggio, naast het muziekboek, andere muziekinstrumenten op tafel liggen, zijn dat bij de Antwerpse schilder een heel wat prozaïscher pijp en bierpul.
Theodoor Rombouts. Virtuoos van het Vlaamse Caravaggisme. Tot 23/4 in het Museum voor Schone Kunsten, Gent Info: mskgent.be
De haren op een bezem, het glas waar iemand uit drinkt, de gordijnen en de tafelkleden: de interieurs die Vermeer kon schilderen zijn schitterend. Dat blijkt andermaal op het grootse overzicht van Vermeers in het Rijksmuseum in Amsterdam. Daar is de grootste verzameling van Vermeers werk ooit bij elkaar te zien. Vanuit de hele wereld zijn 28 schilderijen bij elkaar gebracht. Dat lijkt weinig, maar voor wie beseft dat er 37 Vermeers zijn die we kennen, en dat hij er waarschijnlijk maar 45 tot 50 maakte, is dat veel en niet eerder vertoond.
Vermeer is t/m 4/6 te zien in het Rijksmuseum, Amsterdam. Op dit moment is de expositie uitverkocht, het Rijksmuseum onderzoekt of er meer kaarten beschikbaar kunnen worden gemaakt. Info: rijksmuseum.nl
Toen de Franse schilder Paul Delaroche rond 1840 voor het eerst in zijn leven een foto zag, zou hij gezegd hebben: „Vanaf vandaag is de schilderkunst dood.” Inmiddels weten we dat hij ongelijk heeft. Op de tentoonstelling Brave New World in het Zwolse museum De Fundatie bracht curator Hans den Hartog Jager een nieuwe generatie schilders bij elkaar, die op eigengereide wijze naar de wereld kijkt.
Brave New World is t/m 11/6 te zien in museum De Fundatie, Zwolle. Info: museumdefundatie.nl
Piet Mondriaan zette zichzelf graag neer als doodserieuze, visionaire kunstenaar. In Mondriaan en de fotografie komt een andere kant naar voren. Hij was niet de kluizenaar zoals hij zichzelf graag presenteerde, maar juist een kunstenaar die zijn hele leven lang druk bezig was met netwerken en het aflopen van feestjes en openingen van tentoonstellingen. En in zijn atelier, dat als voorbode van het aards paradijs een mythische status kreeg onder kunstenaars, was het een komen en gaan van bezoekers. Soms liepen de bezoeken uit op dansfestijnen, waarbij Mondriaan optrad als dj. En soms trok Mondriaan gezellig een fles wijn open, zoals te zien is op een foto die André Kertész in 1926 nam, nadat hij hem eerder als doodserieuze kunstenaar had vastgelegd.
Mondriaan en de fotografie is t/m 21/5 te zien in Fotomuseum Den Haag. Info: fotomuseumdenhaag.nl
Rauw, wild, gracieus en met milde blik, zo omschreef NRC een van Nederlands publiekslievelingen: Kees van Dongen (1877 – 1968). Hij was een van de eersten die bij fel elektrisch licht portretten schilderde. Hij werkte in een post-impressionistische stijl, beïnvloed door de analytische blik van de kubisten en het felle kleurgebruik van de fauvisten. Zijn Parijse landschappen vielen op bij handelaren en kunstliefhebbers. Net als zijn taferelen uit cafés en danszalen. In Singer Laren is zijn ontwikkeling te volgen in 70 schilderijen, tekeningen, grafisch werk en keramiek.
Kees van Dongen, De weg naar succes is t/m 7/5 te zien in Museum Singer, Laren. Info: singerlaren.nl
De Dordtse kunstenaar Rein Dool (1933) was in het nieuws vanwege ophef over een schilderij dat hij 45 jaar geleden maakte: het groepsportret van het college van bestuur van de Universiteit Leiden, dat indertijd werd gevormd door zes rokende witte heren. Door het relletje dreigt hij de schilder van dat ene groepsportret te worden, terwijl hij veel meer en ook beter werk heeft gemaakt. Een ruime keuze daaruit wordt momenteel tentoongesteld in het Dordrechts Museum. Zijn portretten (vaak van schrijvers die in de jaren zeventig populair waren), landschappen en vele tekeningen in houtskool, potlood en inkt ademen soms een jaren zeventig sfeer, maar zijn ook tijdloos.
Rein Dool – tekenaar is t/m 21/5 te zien in het Dordrechts Museum. Info: dordrechtsmuseum.nl
Wij gebruiken cookies om onze site en onze service te optimaliseren.
Functioneel
Altijd actief
De technische opslag of toegang is strikt noodzakelijk voor het legitieme doel het gebruik mogelijk te maken van een specifieke dienst waarom de abonnee of gebruiker uitdrukkelijk heeft gevraagd, of met als enig doel de uitvoering van de transmissie van een communicatie over een elektronisch communicatienetwerk.
Voorkeuren
De technische opslag of toegang is noodzakelijk voor het legitieme doel voorkeuren op te slaan die niet door de abonnee of gebruiker zijn aangevraagd.
Statistieken
De technische opslag of toegang die uitsluitend voor statistische doeleinden wordt gebruikt.De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door uw Internet Service Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om je te identificeren.
Marketing
De technische opslag of toegang is nodig om gebruikersprofielen op te stellen voor het verzenden van reclame, of om de gebruiker op een website of over verschillende websites te volgen voor soortgelijke marketingdoeleinden.