Glow eindelijk weer zoals Glow is bedoeld: mensen samenbrengen in donkere tijden
QUIZEINDHOVEN – Lichtkunstfestival Glow brengt licht in donkere tijden. Met spectaculaire DAF-trucks en grote gevelprojecties, maar vooral met werken die zacht en hoopvol zijn. Van blauwe vlinders en opspringende lichtvissen tot oude handen en sfeervolle schemerlampen: het publiek kan er samen van genieten.
Licht en warmte, we hebben het zo nodig in deze tijd van het jaar. Omdat de avond steeds vroeger valt, omdat de winter in aantocht is waarin we met koude handen in het donker naar school of werk moeten fietsen, omdat we veel binnen zitten en de somberheid kan toeslaan. De verwarming mag niet te hoog en we laten niet te veel lampen branden, omdat het niet meer te betalen is. Van wat we in de kranten lezen en op televisie zien, over oorlogen, crises en rampen, krijgen we het nog kouder.
Lichtjesfeesten
De donkere tijd van het jaar is niet voor niets traditioneel de tijd voor lichtjesfeesten. Van Allerzielen, waarop we een kaarsje aansteken voor de overledenen, tot Sint Maarten, waarbij kinderen in groepen ’s avonds langs de deuren gaan, voorzichtig hun papieren lampion voor zich uit dragend. Kerst is met de boom vol lichtjes het hoogtepunt, daarna worden de dagen weer langer.
Behalve licht brengt Glow ook warmte, doordat het een festival is voor iedereen
Het kan geen toeval zijn dat Glow ook in deze tijd van het jaar plaatsvindt. Natuurlijk, het is praktisch, want wel vroeg donker maar nog niet zo koud, maar het eeuwenoude verlangen naar licht in het donker voelen we in deze tijd allemaal.
Behalve licht brengt Glow ook warmte, doordat het een festival is voor iedereen. Opa en zijn kleindochter, de bankdirecteur en de man die haar kantoor ’s nachts schoonmaakt, jonge geliefden en oude vriendengroepen: iedereen loopt dezelfde route, verwondert zich over de prachtige lichtkunstwerken en maakt het samen met al die anderen mee.
Stedelijke huid
Glow 2022 heeft ‘Urban Skin’ heeft thema meegekregen. Een stedelijke huid. De straatstenen, het asfalt, de gevels van baksteen, glas en beton, het water in het kanaal en de bomen die langs de straten staan: ze zijn als een huid waarop licht en kleur worden geprojecteerd.
De menselijke huid wordt in projecties soms letterlijk zichtbaar, zoals in de rustende handen die de Eindhovense kunstenaar Toos Nijssen filmde in een verzorgingshuis in Gestel, te zien langs de Nachtegaallaan. Jong en zacht of oud en knoestig, met ringen en reuma en andere sporen van het leven. Handen die we, na een lang en pijnlijk verbod op aanraking, eindelijk weer mogen vastpakken wanneer we even geen woorden meer hebben.
Op de ingang van de Paterskerk zijn portretten van vrouwen geprojecteerd, tussen de 21 en 73 jaar, gemodelleerd naar Maria, symbool van zowel maagdelijkheid als moederschap. Kunstenaar Titia Ex fotografeerde ook hun huid in close-up en maakte van die beelden sluiers die hun hoofd bedekken. Zo ontstaat een meditatief beeld over wat het betekent om vrouw te zijn, maagd of moeder, en alles daar tussenin.
Onze huid vertelt ons veel over wie we zijn, door de microben die erop leven. Het Eindhovense Bio Art Laboratories van bio art-kunstenaar Jalila Essaïdi verzamelde micro-organismen bij zo’n drieduizend verschillende mensen, in kweekbakjes. Mensen afkomstig uit verre landen, of mensen die al generaties lang Eindhovenaar zijn, mensen die met hun handen eten of met zilveren bestek, mensen met snotterige kinderen of mensen die alleen wonen: ieder heeft een eigen ‘cultuur’. De veelkleurigheid van de bewoners van Eindhoven wordt mooi zichtbaar in Collecting Cultures, dat te zien is bij de Effenaar.
Spektakel
Je zou kunnen denken dat technologie een koude en harde tak van sport is, die zich afspeelt in helverlichte cleanrooms met zoemende roestvrijstalen machines. Maar bij Glow wordt technologie zacht en poëtisch, het raakt je. Samen met werknemers van chipmachinemaker ASML ontwikkelde Glow Connecting your Love, een van de grote blikvangers van deze editie, te zien op en rondom de Markt.
Er is één dag per jaar, waarop vlinders een brug vormen waarover je de geliefde kan bereiken die je bent kwijtgeraakt
Volgens een Chinese mythe is er één dag per jaar, de zevende dag van de zevende maand van de kalender, waarop vlinders een brug vormen waarover je de geliefde kan bereiken die je bent kwijtgeraakt, aan het leven of aan de dood. Voor de duizenden medewerkers van ASML of van andere techbedrijven in de regio, die hun familie hebben achtergelaten om hier te komen werken, zijn dit verlangen en gemis maar al te goed invoelbaar. De blauwe vlinders van zijde zijn ontworpen door Sander de Bruijn, hoofdontwerper van de Efteling, en handbeschilderd door ambachtslieden van het Qinghuai Lantern Festival in het Chinese Nanjing.
Spektakel mag er ook zijn bij Glow, en sommige van de lichtkunstwerken laten hun spierballen dan ook rollen. De zestien DAF-trucks die de Eindhovense techneut-kunstenaar Michel Suk in een cirkel zette langs de Kanaaldijk-Noord, zijn al indrukwekkend op zichzelf, en ze geven ook nog een lichtshow weg die je helemaal omgeeft wanneer je de cirkel binnenstapt.
Ook de indrukwekkend grote installatie Stay Tuned op het Stationsplein, die eveneens in samenwerking met ASML is gemaakt door lichtkunstmeester Dirk van Poppel, is ronduit overweldigend.
Straatlantaarns worden schemerlampen
Toch overheerst het lichte en verfijnde in deze editie. In de geborduurde witte doeken die van straatlantaarns schemerlampen maken (Lichterbij, van Elke Veltman en Jessica Bartels), vrolijk gekleurde figuren die als Strobilophones door de mensenmenigte bewegen, of de grote gevelprojectie The Reed van Cindy Lo, subtiel en kleurrijk als illustraties uit een prentenboek.
In 2021 had Glow vanwege de coronabeperkingen geen vaste looproute. Mensen liepen vaak verloren rond en het gevoel van samenzijn was weg. In 2020 zat iedereen thuis, in de houdgreep van het virus, en werden Eindhovenaren verrast door blauwe lichtbundels die vanaf de daken de hemel in schenen en, ieder in zijn eigen buurt, door rode ballonnen, die als kleine bakens van hoop verschenen op de daken van scholen, ziekenhuizen en woontorens.
Nu kunnen we, eindelijk, weer samen genieten van Glow zoals Glow is bedoeld. Een festival waar we ons samen verwonderen en ons, voor even, kunnen warmen aan het licht en aan elkaar.